„Ocalić od zapomnienia”

W koncertach pt. "Ocalić od zapomnienia" organizowanych w dniu 12 października br. w Zespole Szkół w Piątkowej wystąpiły 3 zespoły regionalne obszaru LGD "KORONA SĄDECKA", były to :

• Dziecięcy Zespół Folklorystyczny "Mali Mystkowianie" z Mystkowa  - gmina Kamionka Wielka
• Zespół Regionalny Kowalnia ze Stróż - gmina Grybów
• Regionalny Zespół Pieśni i Tańca Piątkowioki z Piątkowej - gmina Chełmiec

Prezentacja zespołów regionalnych miała na celu ukazanie wpływu ich działalności  na rozwój i aktywizację społeczności lokalnej.

W trakcie koncertów można było również skorzystać z degustacji przysmaków z kuchni domowych pań z KGW z Klęczan, KGW z Ptaszkowej i KGW z Mystkowa.

Różnorodność kulturowa gmin: Chełmiec, Grybów i Kamionka Wielka  zaprezentowana na koncertach zespołów regionalnych i prezentacjach Kół Gospodyń Wiejskich przyczyniła się do lepszego poznania strojów regionalnych, muzyki ludowej, kuchni regionalnej czy też rękodzieła ludowego.

"Ocalić od zapomnienia" -  to nie tylko organizacja koncertu zespołów regionalnych, ale również Międzygminnego Konkursu Szopek Bożonarodzeniowych, nagranie scenek obyczajowych prezentujących tradycje i zwyczaje obszaru LGD "KORONA SĄDECKA" oraz organizacja warsztatów rękodzieła ludowego i wydanie publikacji.

Wszystkie te działania mają na celu promowanie kultury Lachów Sądeckich i Limanowskich oraz Pogórzan. Projekt realizowany jest przez Gminny Ośrodek Kultury w Chełmcu w partnerstwie z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Kamionce Wielkiej oraz z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Grybowie.

Koncerty zespołów regionalnych poprzedziło rozdanie płaskorzeźb dla 10 osób najbardziej zasłużonych dla kultury i promocji, z obszaru LGD Korona Sądecka.

Osoby te zostały wytypowane przez poszczególne ośrodki kultury, w oparciu o dorobek i zasługi dla szeroko rozumianej kultury poszczególnych gmin. Statuetkę zaprojektowaną i wykonaną przez Magdalenę Kotkowską z Piątkowej wręczał Wójt Gminy Chełmiec Bernard Stawiarski.

Osoby nominowane:

Gmina Kamionka Wielka

Bernarda Stolarska , Mystków

Uprawia malarstwo (na szkle, płótnie i desce). Od kilku lat wykonuje także kwiaty z bibuły.  W jej twórczości dominuje tematyka religijna, choć w przypadku malarstwa na płótnie możemy podziwiać też piękne pejzaże. Od lat bierze udział w konkursach plastycznych i wystawach organizowanych przez Gminny Ośrodek Kultury w Kamionce Wielkiej (np. Konkurs Szopek Bożonarodzeniowych) i inne instytucje kultury.

Wystawiała swoje prace na wielu wystawach konkursowych i pozakonkursowych m.in.: w Nowym Targu, Tarnowie, Bielsku-Białej, Prudniku, Starym Sączu, Chełmcu.

Jest instruktorem  pracującym z młodzieżą w ramach szkółek ginących zawodów prowadzonych przez Powiat Nowosądecki. W sierpniu br znalazła się w gronie finalistów zgłoszonych do Nagrody „Sądeczanina”.

Józef Ogórek, Jamnica

Od kilkudziesięciu lat zajmuje się rzeźbą w lipowym drewnie. Posiada w domu pracownię i stałą galerię prac. Wśród jego prac dominują świątki z wieloma odmianami Chrystusa „frasobliwego”. Swoje prace prezentował na Wystawie Twórców Podkarpackich organizowanej przez Skansen Etnograficzny w Nowym Sączu i innych wystawach na Sądecczyźnie. Corocznie swoja twórczość pokazuje na plenerowej imprezie „Lato w Dolinie Kamionki” oraz innych wystawach organizowanych przez Gminny Ośrodek Kultury w Kamionce Wielkiej. Ostatnio przedstawiał swoje dzieła dla TVN podczas programu rejestrowanego w Kamionce Wielkiej.

Jego rzeźby były skupowane przez „Cepelię”. Prace tego twórcy znajdują się w wielu muzeach i u prywatnych kolekcjonerów zarówno w kraju jak i za granicą. Jest członkiem  Klubu Twórców Nieprofesjonalnych w Nowym Sączu.

 Gmina Grybów

Janina i Władysław Obrzutowie, Stróże

Byli inicjatorami powstania i założenia zespołu regionalnego „Kowalnia” w Stróżach. Od samego powstania tj. od 2000 roku są jego najważniejszymi filarami. Kierują ,prowadzą i organizują zajęcia związane z folklorem Pogórza do dzisiaj. To dzięki ich zapałowi i staraniom zespół posiada piękne tradycyjne stroje regionalne, bogaty repertuar oraz liczne nagrody i wyróżnienia za swoje występy. Zespół składa się z osób dorosłych oraz dzieci i młodzieży. Szczególne zaangażowanie Państwa Obrzutów widać przy pracy związanej z zainteresowaniem  ludzi młodych folklorem Pogórza i udziałem  w pracy  zespołu. Pan Władysław troszczy się o oprawę muzyczną licznych występów jak tez prowadzi naukę gry na instrumentach ludowych. Pani Janina to przede wszystkim dobry duch zespołu troszczy się o wszystkich , dba o dobór strojów, scenografię,  odpowiednie teksty, aranżację programów 

Zespół prowadzony przez małżeństwo Janinę i Władysława wykonuje programy  na wysokim poziomie artystycznym W swoim dorobku dzięki ogromnej pracy i poświeceniu się Państwa Obrzutów zespół posiada liczne nagrody i wyróżnienia w tym: główna nagrodę „Łowicki Pasiak” zdobytą na IX Ogólnopolskich Spotkaniach Folklorystycznych Łowicz 2010 r.

Pan Władysław zdobył I miejsce w kategorii instrumentalistów podczas XXVIII Konkursu Muzyk, Instrumentalistów, Śpiewaków Ludowych i Drużbów Weselnych DRUŻBACKA 20101 r., zespół zdobył I w 2005 r  oraz  II miejsce w 20101 r. podczas Ogólnopolskiego Konkursu Kolędniczego w Bukowinie Tatrzańskiej ,   I miejsce  w XXI Ogólnopolskim Konkursie Tradycyjnego Tańca Ludowego w Rzeszowie w 2005 r. oraz Srebrną Maskę na XXXII Przepatrzowinach Teatrów Regionalnych Małopolski.

Stanisław Król, Ptaszkowa 

Pan Stanisław jest emerytowanym nauczycielem matematyki , fizyki i muzyki. Pomimo tego ,że jest na emeryturze nadal aktywnie uczestniczy w życiu społecznym .Jest to bardzo znana postać nie tylko w Ptaszkowej ale w całej Gminie Grybów. Prowadzi orkiestrę i chór mieszany, jest także instruktorem muzycznym regionalnego zespołu „Echo Jaworza” w Ptaszkowej. Prowadzi naukę gry na instrumentach z młodymi adeptami orkiestry.  Wszystko to robi społecznie nie pobierając żadnego wynagrodzenia.

Przygotowuje i opracowuje repertuar muzyczny dla wszystkich tych zespołów. Często wraz z zespołami wymienionymi powyżej bierze udział w różnego rodzaju uroczystościach od obchodów ważnych rocznic państwowych po lokalne uroczystości, w tym związane z rokiem kościelnym, organizowane nie tylko w Ptaszkowej ale w całej gminie Grybów.

Zespoły prowadzone przez Pana Stanisława są zapraszane do uświetniania różnego rodzaju uroczystości i imprez w całym województwie małopolskim. Zespoły te posiadają dzięki staraniom Pana Stanisława w swoim  dorobku bogaty repertuar.

Wśród różnych wyróżnień jakie posiada Pan Stanisław należy wymienić – Odznaczenie Zasłużony Działacz Kultury, nominację na Sądeczanina Roku 2012 .Pan Stanisław wraz ze swoimi zespołami,  pod koniec 2012 roku obchodził jubileusze 90 lecie powstania orkiestry dętej oraz  15 lecie powstania chóru mieszanego.

Andrzej Szafrański, Florynka

Od samego powstania amatorskiej orkiestry dętej przy OSP Florynka był jej członkiem . W 1987 roku objął stanowisko jej dyrygenta. Od tamtego momentu prowadzi orkiestrę do dzisiaj. Jest to postać znana nie tylko w miejscowości Florynka ale także w całej gminie, powiecie nowosądeckim a nawet poprzez udział w koncertach ku czci Św. Jana Pawła II w Wadowicach , również w woj. małopolskim.  Przygotowuje i opracowuje różnego rodzaju programy artystyczne i repertuary na orkiestrę. Prowadzi naukę gry na instrumentach. Bardzo dużo zapału i czasu poświęca na prowadzenie orkiestry, której średnia wieku to 18 lat.  Orkiestra w swoim dorobku posiada bardzo bogaty repertuar od muzyki klasycznej, utworów o tematyce religijnej, marsze po utwory lekkie taneczne.

To dzięki ogromnej pracy społecznej jaką Pan Andrzej wkłada , orkiestra ciszy się dużą popularnością . Często zapraszana jest do uświetniania uroczystości państwowych organizowanych na szczeblu gminnym jak też uroczystości organizowanych przez Straże Pożarne nie tylko na terenie gminy ale także powiatu nowosądeckiego.

Pan Andrzej za swoją działalność otrzymał liczne nagrody i wyróżnienia w tym: Zasłużony Działacz Kultury, Nagrodę Starosty Nowosądeckiego, Złote Jabłko Sadeckie, Złoty , srebrny i brązowy Medal za zasługi dla Pożarnictwa  .

Gmina Chełmiec

Urszula Sikora, Chełmiec

Ukończyła Uniwersytet Wrocławski; Bibliotekoznawstwo i Informacja Naukowo-Techniczna (Wrocław) nauczyciel, od 2003 r. dyrektor Gminnej Biblioteki  Publicznej w Chełmcu,  miłośniczka książek, teatru, pięknych tekstów z "Krainy Łagodności" oraz poezji, w szczególności Herberta, Lipskiej, Twardowskiego i Tadeusza Basiagi .

Oprócz wypożyczania książek w bibliotece i dbałości o poszerzenie oferty o księgozbiór dydaktyczny biblioteka przygotowuje dla czytelników wiele ciekawych ofert, m.in. zajęcia plastyczno - edukacyjne dla dzieci w wieku od 3 do 5 lat, odbywają się również lekcje biblioteczne oraz spotkania autorskie. Biblioteka bierze udział w ogólnopolskich akcjach: ,,Cała Polska Czyta Dzieciom’’, ,,Tydzień Bibliotek’’, ,,Z książką na walizkach’

Za najważniejszy sukces z okresu lat minionych pani Urszula / w GBP w Chełmcu od 2007r./ zalicza komputeryzację – czyli tworzenie katalogów elektronicznych, które pozwalają czytelnikom poprzez Internet wyszukiwanie interesujących pozycji w całej sieci bibliotek w powiecie.

Otrzymała nagrody i gratulacje z rąk Wójta Gminy Chełmiec i  Starosty Nowosądeckiego, za „upowszechnianie książki i czytelnictwa oraz dbałość o prestiż zawodu bibliotekarza na Sądecczyźnie”.  Pani Urszula Sikora w swojej pracy kieruje się mottem: Cokolwiek robimy w  zakresie naszej pracy zawsze jest to związane z książką, jej promocją, bo do tego jesteśmy powołani. Naszym obowiązkiem jest ochrona dziedzictwa kulturowego i jego promocja.

 Jakub Wideł, Krasne Potockie

 Jakub Wideł, jako młody chłopak uczył się szewskiego rzemiosła, potem z konieczności został kolejarzem – ale nie zapomniał o swoim pierwszym zawodzie, do niedawna na spotkaniach organizowanych w sądeckim skansenie prezentował ręczne wykonywanie obuwia. Jego późną pasją stało się zapisywanie historii, obyczajowości wsi, w której przeżył wszystkie lata – na małym rodzinnym gospodarstwie.

Napisał ponad setkę gawęd i wierszowanych opowiadań. Wstaje wczesnym porankiem, zapisuje myśli o dawnych czasach, zwyczajach, najpierw ołówkiem, później poprawia piórem - i jak mówi , wtedy ręce ma wypoczęte i rozum lekcejszy. Zapisuje drżącą ręką, zatrzymując czas.

Podziw budzi aktywność społeczno – kulturalna Jakuba Widła. Występuje na imprezach gminnych, bierze udział w Przeglądach Grup Kolędniczych, uczestniczy w  Przeglądach Kół Gospodyń Wiejskich, współpracował z Sądeckim Parkiem Etnograficznym i Małopolskim Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu.

Pan Jakub  opisując środowisko swojego życia - ojcowiznę, wioskę, pola i okoliczną naturę - ukazuje zarazem, jak mocno ta przestrzeń zdeterminowała jego los, zespoliła go ze sobą na zawsze.

W wielu gawędach zgodnie z istotą ludowych zwyczajów i obrzędów zaznacza się kult ziemi. Szacunkiem cieszy się również praca, szczególnie na roli, traktowana jako przeznaczenie pokoleniowe, rodzaj swoistego dziedzictwa. W środowisku sądeckim ceni się przeważnie Jakuba Widła jako zauroczonego swoją krainą gawędziarza, a mniej dostrzega w nim poetę, używającego rodzimej gwary jako języka przekazu swoich myśli. Sięgając do mowy właściwej dla swoich okolic stara się oddać ją z wielką dokładnością. Gwara wzmaga ekspresywność powstających tekstów, wzmacnia więź z macierzystą krainą i stanowi swoisty koloryt regionalny. W sumie autor gawęd jest przekonany, że tworząc kreuje świat daleki od "szarzyzny codzienności". Choć jego gawędy zawierają wątki humorystyczne, zawsze stara się dostrzegać człowieka rzeczywistego, często utrudzonego, a nawet udręczonego w zmaganiach z życiem. Jest mu to bliskie, gdyż - jak uważa - sam dzieli również taki los.

Aktywnie działa w Kole Gospodyń Wiejskich w Krasnem Potockiem, służąc pomocą w przygotowanych scenariuszach do scenek ukazujących zwyczaje i obrzędy wiejskie z terenu wsi Krasne Potockie. Scenki wystawiane są przez panie podczas przeglądów i konkursów organizowanych dla KGW.

Bezinteresownie bierze udział w różnych spotkaniach z młodzieżą. Jego wypowiedzi są bogate w gwarę , humor i obejmują szeroki zakres tematyki regionalnej. Zawsze podkreśla, iż zrozumienie i poznanie tradycji naszych ojców ma ogromne znaczenie w procesie edukacji dzieci i młodzieży.

 Andrzej Tyrkiel, Mała Wieś

 Emerytowany nauczyciel, ukończył sądeckie Studium Nauczycielskie. Operatywny, aktywny, doskonały organizator i społecznik, którego mottem jest : Człowiek staje się w pełni człowiekiem poprzez kulturę. Realizując powyższe słowa Pan Andrzej od 2006r. jako radny w gminie Chełmiec i pełniący funkcję  Przewodniczącego Komisji Oświaty, Kultury, Zdrowia, Sportu, Turystyki i Opieki Społecznej, kibicuje wszystkim gminnym działaniom sportowym, na sercu leży mu rozwój oświaty chełmieckiej, wspiera wszystkie wydarzenia o charakterze regionalnym i działalność GOK w Chełmcu. Miłośnik ogrodnictwa i hodowca kwiatów.

Teresa i Andrzej Łukasikowie, Piątkowa

Twórcy Regionalnego Zespołu Pieśni i Tańca „Piątkowioki” , małżeństwo wywodzące własne rodzinne i kulturowe tradycje właśnie z Piątkowej. W młodości związali się na wiele lat z Zespołem Regionalnym „Sądeczanie”. Tam zdobywali artystyczne umiejętności w zakresie ludowego tańca i muzyki. Kultywowanie lachowskich tradycji i obyczajów stało się ich życiową pasją. Szybko dostrzegli też potrzebę utworzenia nowego zespołu w środowisku bogatym w utalentowaną młodzież, rozmiłowaną w kulturze Sądecczyzny. Znaleźli też grono ludzi dobrej woli zainteresowanych współdziałaniem w realizacji tego przedsięwzięcia. Jak wspominają, momentem przełomowym, w którym zakiełkowała myśl o zespole ludowym, były dożynki wiejskie w 1993 r. zorganizowane według pomysłu Magdaleny Kotkowskiej.  Z tamtych czasów w zespołowej kronice pozostała notatka: „Dzieci, które z taką radością ubrały stroje ludowe, które tak wdzięcznie niosły plony, na pewno zasługiwały na to, aby dać im możliwość poznania kultury i zwyczajów ich przodków. Dzięki zespołowi można dać im inny sposób spędzania czasu, w którym uczyłyby się naszego, sądeckiego tańca i śpiewu”.

Oficjalnie działają od 1994r. W roku bieżącym zespół obchodzi 20 - lecie swojej artystycznej działalności. Jubileusz wieńczy lata pracy wielu ludzi, ogrom ich zaangażowania, sukcesy i wyjątkową dbałość o szczegóły i charakter prezentacji co owocuje programami, o których nigdy nie można powiedzieć, że są sztampowe i mało ciekawe. O poziomie artystycznym Zespołu może świadczyć odbiór występów przez publiczność oraz nagrody przyznane przez jurorów i komisje artystyczne na licznych festiwalach i przeglądach.

Członkowie zespołu to ok. 100 osobowa grupa uzdolnionych, zaangażowanych i rozmiłowanej w rodzimej kulturze, dzieci i młodzieży w wieku od 4 – 22 lat, których głównym celem jest kultywowanie i popularyzacja przepięknego Lachowskiego folkloru. Warto chyba jeszcze dodać, że Piątkowioki są wizytówką gminy Chełmiec, promującą kulturę lachowską także poza granicami kraju.

Dzięki ich występom Chełmiec znany jest we m. in. we francuskim Kraju Basków, Grecji, we Włoszech, Serbii czy na Słowacji.

Miejscem, w którym od 1994 roku do dnia dzisiejszego zespół uczy się kolejnych programów oraz szlifuje kunszt taneczny i śpiewaczy jest miejscowy Zespół Szkół w Piątkowej.

LGD Korona Sądecka

Stowarzyszenie, które działa na terenie trzech Gmin Chełmiec ,Grybów i Kamionka Wielka. Powstało 2008 roku z inicjatywy władz samorządowych Gminy Chełmiec. Stowarzyszenie funkcjonuje w oparciu o środki unijne w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich . W 2010r. Do LGD przystąpiły dwie kolejne gminy: Grybów oraz Kamionka Wielka.

LGD realizuje różnego rodzaju przedsięwzięcia w tym, ogłasza nabory wniosków dotyczące dofinansowania projektów przyczyniających się do rozwoju trzech Gmin ich mieszkańców, organizuje szkolenia, warsztaty, przeglądy, uczestniczy w imprezach kulturalnych, promuje obszar LGD na zewnątrz. Stowarzyszenie prowadzi również przedszkole integracyjne „Bajkowa Kraina w Biczycach Dolnych”. Poprzez swoje działania przyczynia się do kultywowania lokalnego dziedzictwa.